สวัสดีครับ หลังจากห่างหายไปนานจากการเขียนบทความไปนานเนื่องจากอยู่ในช่วงรวบรวมและให้คำปรึกษาลูกค้าจากแหล่งต่างๆ เพื่อนำมาเขียนบทความ วันนี้จะขอพูดเรื่องประเภทคีย์ ไลเซนส์ ของซอฟแวร์ประเภทต่างๆที่วางจำหน่ายในตลาดกันซักหน่อยเพื่อความเข้าใจที่ตรงกัน

คีย์ไลเซนส์หรือ Key License คืออะไร

Key, File, Number License คือสิ่งหรือรูปแบบใดก็ตามที่กำหนดสิทธิเข้าใช้งานโปรแกรม โดยส่วนมากจะระบุเป็นรหัสและมีบางส่วนที่ Advance ขึ้นไประบุเป็นคีย์ไฟล์ ในนั้นจะเชื่อมต่อหรือระบุข้อมูลกับฐานข้อมูลปลายทางของโปรแกรมน้ันๆ ว่าได้รับสิทธิมากน้อยแค่ไหน
ซึ่งถ้าพูดถึงซอฟแวร์แอนติไวรัสหรือซอฟแวร์ที่เกี่ยวเนื่องกับระบบปฏิบัติการณ์ส่วนใหญ่ก็แยกประเภทสิทธิการได้รับที่ต่างกันออกไปประมาณนี้

1 คีย์ FPP คีย์กล่อง (Full Package Product) คีย์ประเภทนี้พบห็นได้ง่ายที่สุดต่างร้านค้าทั่วไป เนื่องจากเป้นคีย์ที่เน้นขายปลีกแก่ลูกค้า มีลักษณะเป็นกล่องพร้อมซีดีหรือชุดโปรแกรมใน USB ข้างในมีตัวระบุสิทธิการใช้งานแบบไม่เฉพาะเจาะจงชื่อลูกค้า แต่สามารถแสดงสิทธิถึงการใช้งานได้อย่างถูกต้อง คีย์ประเภทนี้เหมาะสำหรับผู้ใช้ตามบ้านมากที่สุดหากไม่เกี่ยงเรื่องราคา
- มีใบ Certificated รองรับจากผู้ผลิต
- ย้ายเครื่อง (ย้ายจาก Hardware ไปยังอีก Hardware ได้)
- ไม่สามารถอัพเดทข้ามเวอร์ชันได้
- ต่ออายุได้ หรือรับสิทธิส่วนลดข้ามเวอร์ชันได้ (ในบางกรณี)

2 คีย์ OEM (Original Equipment Manufacturer) คีย์ประเภทนี้บเห็นได้ง่ายทั่วไปตามร้านคอมพิวเตอร์ ร้านซอฟแวร์ออนไลน์ เรียกว่าได้พบเห็นบ่อยมากกว่าคีย์ FPP เสียอีก คีย์ประเภทนี้เป็นคีย์ที่ไม่ผิดกฏหมายแต่สิทธิอาจจะไม่ถูกต้องนัก เนื่องจากสิทธิดั่งเดิมของ OEM นั้นจะถูกผลิตเพื่อมาใช้กับบริษัท ห้างร้าน หรือผู้ผลิตฮาร์ดแวร์อย่างเฉพาะเจาะจง ในรูปแบบของโปรแกรม Windows นั้นอาจจะนำมาขายได้เนื่องจากให้สิทธิ ลูกคาในการเลือกลงกับเครื่องหรือไม่ก็ได้ ทำให้มีคีย์แบบ OEM ลงสู่ตลาดโดยผู้รับคีย์เอง ซึ่งหากเป็นผู้ใช้ตามบ้านทั่วไปก็ถือได้รับสิทธิประโยชน์และความสะดวกในราคาที่ย่อมเยาว์กว่า FPP

แต่สำหรับสินค้าซอฟแวร์ประเภทอื่นอาจจะต้องระวังและอ่านสิทธิการใช้งานให้ดี เนื่องจากปกติแล้วคีย์ประเภทนี้จะไม่ได้รับอนุญาติให้ขายซ้ำนอกจากเครื่อในข่ายงที่กำหนดไว้ อาจจะมีการลักลอบจำหน่าย หรือบุคลากรในองค์การนั้นๆได้กระทำการทุจริตนำมาจำหน่ายเอง และอาจจะโดนยกเลิกการใช้งานโดยไม่บอกกล่าวล่วงหน้าได้หากโดนตรวจสอบ - ไม่มีใบ Certificated ถึงมีก็จะระบุชื่อเจ้าของแบรนด์ OEM ไม่ใช่ชื่อลูกค้าที่ใช้
- ย้ายเครื่องไม่ได้ ติดมากับเครื่องหรือลงได้ครั้งเดียวเท่านั้น
- ไม่สามารถอัพเกรดข้ามเวอร์ชันได้
- ไม่สามารถต่ออายุได้
- ต้องอ่านสิทธิการใช้งานให้ดีสำหรับซอฟแวร์แต่ละค่าย แบรนด์ อนุญาตไว้ไม่เหมือนกัน
- คีย์มีราคาถูก

3 คีย์ Volume License คีย์ประเภทนี้คือคีย์ที่เหมาะสมสำหรับองค์การมากที่สุด เป็นคีย์รูปแบบคล้ายคลึง FPP แต่ราคาจะเอื้อหนุนต่อการซื้อจำนวนมาก ลักษณะจะเป็น 1 คีย์แต่ลงได้หลายเครื่อง สิทธิการใช้งานครบถ้วนดีที่สุดและราคาจะถูกกว่า FPP เป็นอย่างมากในกรณีซื้อใช้งานในองค์การหรือทั่วไปที่มีจำนวนเครื่องมาก จนราคาใกล้เคียงหรือต่ำกว่า OEM ต่อเครื่อง (หากซื้อปริมาณมาก) คีย์ประเภทนี้คือคีย์ประเภทที่ทางเราทำการจำหน่ายอยู่ในทุกๆแบรนด์ ลูกค้าจะได้รับสิทธิการใช้ประโยชน์เต็มที่ดังนี้
- ย้ายเครื่องได้ ในทุกๆกรณี
- มีใบ Certificated รับรอง ระบุชื่อถูกค้องเป็นสากล แสดงสิทธิ (หากร้องขอกล่องและชุดติดตั้งมีค่าใช้จ่ายและรอการจัดส่งสินค้า 90 วันทำการ)
- ต้องลงทะเบียนสินค้าเป็น End-User เพื่อแสดงสิทธิ
- อัพเกรดเวอร์ชันได้ตามระยะเวลาที่สั่งซื้อไว้จนกว่าจะมดอายุ
- ต่ออายุได้ มีส่วนลดสำหรับต่ออายุ
- สิทธิเต็ม สามารถร้องขอการดูแลทั้งในประเทศและบริษัทผู้ผลิตโดยตรงได้
- ราคาเป็นขั้นบันได ราคาถูกลงเมื่อซื้อจำนวนมาก แต่หากซื้อจำนวนไม่มากก็ยังได้รับสิทธิมากกว่าในราคาเท่าๆกับ FPP

4 คีย์ MSDN (Microsoft Developer Network) คีย์ Beta คีย์ Development คีย์ NFR (Not For Resale) คีย์ประเภทสุดท้ายคือคีย์ที่ควรหลีกเลี่ยง เนื่องจากพื้นฐานและเป็นคีย์ที่ทางผู้ผลิตทำการจัดแจกจำหน่ายให้บริษัทในเครือในการทำลองใช้งานเท่านั้น ย้ำว่าเท่านั้น ห้ามจำหน่ายหรือเผยแพร่ทำซ้ำ คีย์ประเภทนี้ส่วนใหญ่คือการทุจริตของเจ้าหน้าที่ส่วนใดส่วนหนึ่งในการนำมาจำหน่าย หากตรวจพบว่าเจตนาเผยแพร่ มีสิทธิโดนยกเลิกการใช้งานทันทีและผู้ที่เผยแพร่มีสิทธิจะถูกยกเลิกการเป็นตัวแทนและเครือข่าย
โดยพื้นฐานแล้วคีย์นี้มีไว้ให้เจ้าหน้าที่ทดลองทำความเข้าใจ ใช้งานเพื่อการดูแลลูกค้า กำหนดสิทธิไว้ตายตัวแล้วว่าห้ามจำหน่ายโดยเด็ดขาดซึ่งคีย์ประเภทนี้จะถูกสร้างหรือ Generated มาจากผู้จำหน่ายหรือบริษัทในเครือ ซึ่งต้องลงทะเบียนก่อน ซึ่งหากผู้ผลิตตรวจพบการนำไปแจกจ่ายจะทำการยกเลิก ทำให้คีย์ทั้งหมดที่ถูกสร้างขึ้นหมดสิทธิการใช้งานได้โดยพร้อมๆกัน

แต่หากอยากได้คีย์ประเภทนี้ ต้องสมัครเป็นสมาชิกพิเศษกับผู้ผลิตหรือตัวแทนจำหน่าย ซึ่งหมายถึงเป็นเจ้าหน้าที่ หรือนักพัฒนาซอฟแวร์
- สิทธิการใช้งานเบื้้องต้นคล้าย OEM
- ทุจริต ลักลอบ ในการได้มาจำหน่าย
- เสี่ยงจะถูกยกเลิกอย่างมากและอาจจะโดนแบนการใช้งานหากเป็นบุคคลที่ไม่ได้ลงทะเบียนไว้แต่แรก
- มีอายุจำกัดสั้นมาก อัพเดทและต่ออายุไม่ได้
- สำหรับเจ้าหน้าที่และนักพัฒนาซอฟแวร์ที่ลงทะเบียนไว้กับแบรนด์นั้นๆเท่านั้นที่จะได้รับสิทธิการใช้งานโดยไม่โดนยกเลิก

อนึ่ง ต้องขอแจ้งให้ทราบว่าทาง Pace To มิได้มีเจตนาดิสเครดิตผู้ขายสินค้ารายใด แต่เนื่องจากมีลูกค้าสอบถามเข้ามาเยอะมากเรื่องประเภทของคีย์ ทำไมที่อื่นถึงถูกกว่า ทำไมสินค้าจากทางเราถึงเป็นราคานี้

ทางเราจึงเล็งเห็นประโยชน์ที่จะเขียนบทความขึ้นมาเพื่อชี้แจงสินค้าของเราและลงรายละเอียดคีย์ประเภทต่างๆให้เห็นถึงความแตกต่างกัน
อย่างไรก็ตาม ทางเรายินดีอย่างมากที่เห็นผู้ใช้ซอฟแวร์ในไทยมีความตื่นตัวต่อการใช้สินค้าของแท้ ลิขสิทธิ์ แม้ว่าตามสภาพเศรษฐกิจและสังคมอาจจะยังทำให้ไม่สามารถซื้อคีย์ License ที่ครบถ้วนสมบูรณ์ได้เสมอไป แต่อย่างน้อยควรทราบถึงความแตกต่าง ศึกษาสิทธิการใช้งานให้ครบถ้วนและพิจารณาเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมกับการใช้งานและทุนทรัพย์ รวมถึงทราบความเสี่ยงก่อนการตัดสินใจ

ทีมงาน Pace To Company Limited.